Nigdy nie udzielam się na filmwebowym forum, nawet rzadko oceniam jakieś filmy, ale głębokie rozczarowanie, jakie przeżyłem w kinie popchnęło mnie do nakreslenia kilku słów na ten temat.

Styl Smarzowskiego jest charakterystyczny i absolutnie mi nie przeszkadzał. Ciężki klimat, przepełniony złem świat, przemoc, absurd,, hiperbola, jakaś forma morału - wszystko w różnym natężeniu - mogły mieć swoich zwolenników lub przeciwników. Nigdy jednak nie porównałbym - tak, jak to wiele osób robi - Smarzowskiego do Vegi. Zupełnie nie ten kaliber sztuki. Aż do tego filmu.

1. Stereotypy.
Niestety, ten film oglądało mi się jak "Botoks" Vegi. Reżyser wraz ze scenarzystą udali się do sklepu ze stereotypami i po prostu wzięli je wszystkie. Być może 20 lat temu taki zabieg byłby jakimś novum, ale dziś jest to już odgrzewanie tego samego kotleta. Bardzo już niesmacznego. Halinka pokłóciła się z Januszem, pan młody zdradził pannę młodą, ktoś kogoś złapał za tyłek, ksiądz od ręki wyciąga 65k zł, w dodatku chce kasę na ten sławetny "remont dachu". Polacy to antysemici, homofoby, chlejusy, rasiści, pazerniacy, wyzyskiwacze, hipokryci, słuchają TYLKO disco polo, a w ogóle to zabijali Żydów na równi z nazistami. Jeny, ileż można?
Takie nagromadzenie stereotypów działa w filmach takich jak "Drogówka", czy "Kler" - gdzie bierze się na tapetę jakąś grupę zawodową i chce się ukazać jej patologie, więc na potrzeby filmu się to hiperbolizuje. Gdy mamy już przekrój całego społeczeństwa to śmierdzi to po prostu zwykłą tandetą, pójściem na łatwiznę i gadaniem pokroju "a bo Polacy to złodzieje", "a bo Ruscy to alkoholicy", "a bo Włosi są dziecinni", "a bo Czesi nie mają poczucia humoru". Tyle się walczy ze stereotypami dzisiaj wobec różnych grup społecznych i całych narodów. A tu Smarzowski prezentuje nam jeden wielki stereotyp i to w stylu Vegi.
Jeśli Pan Raczek twierdzi, że jest "brawurowy" i o "naturze" tych, czy innych to współczuję mu środowiska, w jakim się obraca.

2. Brak wiarygodności.
Skoro film ma pewną konwencję, pewne ramy, czyli zabawy weselnej (o drugim wątku wspomnę później) to nie powinien na siłę stawać się kosmopolityczny. A mam wrażenie, jakby reżyser chciał wepchnąć cały przekrój problemów świata na jedną imprezę. I oczywiście - zapewne zdarzają się wesela skrajnych nacjonalistów i antysemitów, którzy najchętniej salę udekorowaliby barwami klubu sportowego i swastykami. Trzeba znać jednak skalę. Choć argument "z własnego doświadczenia" nie jest miarodajny to jednak nie dysponujemy żadnymi badaniami naukowymi na temat przebiegu wesel. Proszę jednak szczerze powiedzieć - kiedy ostatni raz ktoś był na weselu, na którym (najlepiej równocześnie): pan młody zdradził pannę młodą (halo? Damian Petrov?), goście biegają nago, co chwilę ktoś mówi o Żydach i Murzynach, Niemiec jest uwodzony przez Ukrainkę, aby Polak miał na niego haki, goście w jednej przyśpiewce obrażają równocześnie Żydów, homoseksualistów i czarnych, ksiądz na kazaniu ślubnym mówi o aborcji oraz homoseksualistach, w dodatku jeszcze w środku nocy ściąga informacje z bidula z innego województwa na temat wydarzeń sprzed 50 lat (xDDD) i tak dalej, i tak dalej? I nie zrozumcie mnie źle. Nie chodzi o to, że film musi w 100% oddawać rzeczywistość, być dokumentem. Nie. Ale film, który chce mieć przesłanie powinien być w ramach swojej konwencji wiarygodny. I mimo że Smarzowski ma taki styl, w którym rozmiary zła i niegodziwości są wręcz absurdalne to nigdy - w mojej ocenie - tej elementarnej wiarygodności nie tracił. Aż do teraz. I to strasznie w oczy kole, bo nie da się tego uczciwie obronić.

3. Bohaterowie
W tym filmie nie ma postaci. Są kartki papieru. Jedyną osobą, której jakiś rozwój na przestrzeni filmu możemy obejrzeć jest dziadek. Reszta - nic. Matka jest skrzywdzona, ojciec jest zły, zięć jest zdradza żonę na weselu (cóż za nowość), ktoś tam jest nawiedzonym fanem historii, ktoś chce "zaliczyć". Żadna z tych postaci nie ma głębi, nie ma tła, nie ma historii, nie ma osobowości - oczywiście w perspektywie dobrego filmu, bo do szkolnej rozprawki to o każdym parę zdań dałoby się napisać, ale przecież nie tacy mają być bohaterowie w filmach.

4. Aktorzy
Potencjał aktorów totalnie niewykorzystany. Więckiewicz - jedna emocja na twarzy (zresztą nie ma co się dziwić). Kulesza - za mało na ekranie. Jakubik - za mało (umieszczenie go na plakatach to tylko tani marketing). Chyra - za mało. Na pochwalę zasługuje Więcławek.

5. Tania refleksyjność.
Naprawdę, myślę że w obliczu coraz większej ilości dobrych polskich filmów można oczekiwać już czegoś więcej niż wrzucenia z czapy Piłsudskiego na koniec metrażu ze "złotą myślą", "refleksyjnym cytatem". Chyba autor sam czuł, że wyszło mu coś, co jako dzieło niepodpisane mogłoby zostać odebrane jako gatunek pastiszu (no ale że to Smarzowski to wiemy, że on na serio i w to wierzy), więc dorzucił trochę refleksji dla opornych. Niestety nie. Słaby zabieg, dobry może z 30 lat temu, ale nie dziś. Tak samo jak wrzucanie cytatów "z popkultury" (tu np. z abp Jędraszewskiego) totalnie od czapy, tylko chyba po to, żeby zyskać kilka punktów u widzów antyklerykalnych i "puścić oczko" do widowni. Nie, "Kler" już był. To tani chwyt, na pewno świetnie zadziałał w zwiastunie, ale jest totalną nieuczciwością wobec widza.

Wspomnę jeszcze krótko o kilku innych rozczarowaniach: narracja (brawurowa, ale przesadzona), dialogi (a właściwie ich brak), cały wątek ojca z tymi świniami i jego pochodzeniem (znikąd i donikąd), cały wątek księdza (tak samo: znikąd i donikąd), relacja nowożeńców, relacja matki z ojcem.

Ten film chciał chyba złapać wiele srok za ogon, a według mnie powinien (i tu przejdę do jedynego wg mnie plusu) skupić się na historii dziadka. Obojętnie czy w tle byłyby te pogromy Żydów, czy nie. Historia dziadka była najciekawsza i gdyby nie ta fatalna fabuła z czasów współczesnych (o której rozpisywałem się wyzej) to film miałby kilka oczek wyżej. Historia dziadka miała potencjał, mogła być ciekawa, mogła coś wnieść, mogła być refleksyjna. Była ona wciągająca. Szkoda, że zwiastun, tytuł filmu, czy plakaty wskazują, że jest to pewien "dodatek" do tytułowego wesela. Szkoda, reżyser mógł się zdecydować i wybrać jedną z tych wszystkich historii - i zdecydowanie powinna to być właśnie historia dziadka. Rozwinięta, odpowiednio poprowadzona.

Po zwiastunie czułem, że może być cringe. Miałem jednak nadzieję, że będzie po prostu przygnębiający, solidny Smarzowski. Okazało się, że jednak w tym wypadku zwiastun odpowiadał poziomowi filmu. Był on rzeczywiście cringe'owy, żenujący, absurdalnie i niewiarygodnie przerysowany, obrzydliwie stereotypowy, po prostu głupkowaty - a miał być refleksyjny. Dobrze, że chociaż była ta jedna gwiazdka niebie w postaci historii dziadka, bo tylko w oczekiwaniu na jej rozwinięcie i rozwiązanie nie wyszedłem wcześniej z seansu. Póki co 3 gwiazdki, bo rozczarowanie jest ogromne. Może będą 4. Szkoda.